معناى صمد درسوره توحيد

س: درسوره توحيد وازه صمد ذكر شده، معناى صمد چيست ؟

ج:
اولا: اين سوره دو نام دارد: توحيد واخلاص.
ثانيا: اين واژه تنها دريك مورد درقران كريم ذكر شده است.
ثالثا: بعضى مفسرين حدود 20 معنى براى آن ذكر كرده اند، و شيخ صدوق كه از بزرگان علماى شيعه است دركتابهاى: (معاني الاخبار) و(توحيد) خود حديث مفصلى نقل فرموده كه معانى متعددى براى اين واژه بيان نموده است.
آنچه مورد تأييد بزرگان شيعه است وروايات متعددى هم از قول امام باقر(ع) وامام صادق (ع) دارد، صمد، بمعنى آن بزرگوارى كه همه، أعم از جنس بشرى يا تمام موجودات عالم، درهمه امور به او بازمى گردند واز او يارى مى طلبند، واينكه او تنها پناهگاه قدرتمند است، معنى شده است.

س: اين درست است كه بمعناى نيروى توخالى، وأتم، نيز معنى شده است؟

ج: اين دو معنى با عموم آيات شريفه تناقض دارد، زيرا كه اينگونه معانى دلالت برجسميت وشيئيت دارد، وخداوند منزه است از هرگونه توصيف بشرى.
وعموما، بشر چون لاشيئيت را نمى تواند تصور كند لذا سعى نموده است معنائى بيابد براى نزديك شدن به أذهان عمومى، ولذا درتكاپوى فراوان افتاده وكمتر نتيجه گرفته است.
واين معنى كه ذكر شد از طرف دو امام بزرگوار بهترين معناها است، كه خداوند منشأ تمام پاسخها ورفع نيازها براى تمامى مخلوقات است، درسختيها، نيازها، أميدها، و .. تنها خداوند است كه پاسخگو مى تواند باشد، به گونه اي كه منت نگذارد، خسته نشود، قدرت برأنجام داشته باشد و… وبراى تمامى مخلوقات باحكمت ورعايت مصلحت.